Waarom niet het nuttige en heilzame aan het aangename
paren? Een onderwerp als karmelietenwater is soms moeilijk te situeren. We
kunnen het als een kruidendrank opvatten of bij de likeuren rangschikken. In
werkelijkheid is het gearomatiseerde alcohol op basis van kruidenessences. Aroma’s
zijn zeer belangrijk in de wijn- en likeurbereiding, dus maar bij de likeuren.
De oorspronkelijke bereidingen van heildranken waren
allen op basis van alcohol, water of olie of een combinatie van van deze drie
elementen.
De directe bereidingswijze kan dus in princiepe altijd
terug vallen op het oorspronkelijke kruid. De geurstoffen zijn meestal olieën
in verschillende graden van vluchtigheid. Het grote probleem is dat elke
fractie van zo’n mengsel in een bepaalde plant een specifieke oplosbaarheid en
geur/smaak heeft. Sommige bestanddelen kunnen giftig zijn en misschien juist
daarom wél of niet gewenst zijn in onze bereiding. De dosering is echter nog
een groter probleem. Elke plant van dezelfde soort heeft een verschillende
samenstelling naargelang de omstandigheden waarin zij is opgegroeid. Een hele
reeks problemen dus waarmee we te maken hebben. We zullen moeten kiezen tussen
een zwakkere bereiding, zonder risico’s, op basis van verse of gedroogde plantendelen
en een sterke bereiding met gecontroleerde, gedistilleerde essencenses.
Het volgende recept is gebaseerd op gedistilleerde
essences.
1.Oleo Melissae indicum 1g
2.Oleo Cinnamoni 2,4g
3.Oleo Citri (Citroen) 5,7g
4.Oleo Menthae piperitae 2,4g
5.Oleo Lavendulae 2,4g
6.Oleo Mentol 17,23g
7.Spiritus 70 vol% ad 1.000g
Bespreking van de samenstelling.
1. Melisse wordt hier vooral gebruikt om zijn
krampstillende werking.
2. Kaneel is een maagmiddel dat de spijsvertering
bevordert. Het helpt ook bij diarree door de zure ingrediënten.
3. Citroenessence heeft een opwekkende en ontsmettende
werking.
4. Pepermunt heeft een krampstillende, wormverdrijvende
en versterkende werking.
5. Lavendelolie
werktbloedvatverwijdend in lage doses en bloedvatvernauwend in hoge doses. Bij
het verdampen van de alcohol verhoogt de concentratie zodat bij uitwendig
gebruik vooral de bloedvatvernauwende eigenschap naar boven komt.
6. Mentol is muntolie gewonnen uit de Hertsmunt,
Mentha longifolia en de Watermunt,
Mentha aquatica. Deze olie gelijkt inzake geur en eigenschappen goed op de
pepermunt.
Wie Karmelietenwater wil samenstellen op basis van
planten zal volgende delen moeten laten trekken op 1 liter alcohol van 70vol%:
20 g Citroenmelisse (vers)
3 takjes kaneel (gedroogd)
de schil van 3 citroenen (vers)
50g pepermunt (vers)
20g lavendelbloemen (vers) ; 10 g gedroogd
150g watermunt (vers)
De verse Pepermunt kan vervangen worden door Watermunt,
waarvan het een hybride is. 30g gedroogde munt kunnen alle munt vervangen.
De eigenschappen van Karmelietenwater.
Door zijn samenstelling heeft het vooral uitwerking opde
spijsverteringsorganen. De vasthoudende eigenschappen van de munt is een
uitstekend middel tegen braken. De zure en prikkelende elementen van kaneel en
citroen bevorderen de vertering. De lavendel heeft een verdovende en
ontsmettende eigenschap, terwijl de citroenmelisse krampen te lijf gaan en
kalmerend werkt op de zenuwen, in de eerste plaats op deze van de maag.
Bij uitwendig gebruik treedt vooral de verfrissende
werking van de munt naar voor. De lavendel doet de aders eerst openen en daarna
samentrekken waardoor zwellingen (van insectenbeten en lichte verstuikingen)
verminderen. Bij rugklachten kan het dus eerst een verlichting en daarna
verergering van de pijn veroorzaken. De Citroenmelisse werkt dat tegen en heeft
feitelijk ook een tegengestelde werking van de Munt.
Karmelietenwater is een huismiddel en moet binnen deze
beperking gebruikt worden.
Een flesje en enkele suikerklontjes in de wagen kunnen
soms helpen tegen reisziekte. De bestuurder moet eraan denken dat het alcohol
is.
Eric.